Trong những hoạt động của cộng đồng khởi nghiệp công nghệ tại Việt Nam hiện nay, ví dụ như các hoạt động trong Launch, cộng đồng khởi nghiệp lớn nhất hiện nay trên Facebook, hoặc tại các sự kiện gặp gỡ nhà đầu tư, bạn có thể dễ dàng nhận thấy một điểm chung của các startup công nghệ của chúng ta hiện nay: đều xây dựng sản phẩm nhắm tới người dùng ở các thành phố lớn.

Theo cảm nhận thông thường, điều này là hoàn toàn hợp lý. Việt Nam hiện nay có khoảng 40 triệu cư dân mạng, và phần lớn trong số họ sống tập trung tại các thành phố lớn. Theo một thống kê của World Bank năm 2010, gần 1 phần 3 dân số Việt Nam hiện nay (28,8%) đang sống ở các thành phố lớn. Nếu tạm coi tỷ lệ đó không thay đổi đáng kể trong 4 năm vừa qua, thì số cư dân mạng đang sống ở các thành phố lớn hiện nay là 27 triệu người, trong đó Hà Nội và Hồ Chí Minh là khoảng 20 triệu.

Điều đó đồng nghĩa với khoảng 14 triệu người đang sống ở các vùng nông thôn. Trong khi Internet ở các thành phố lớn đã gần như được phổ cập toàn bộ thì ở nông thôn hiện nay đó vẫn đang là một thị trường còn bị bỏ ngỏ. Thời gian tới, với sự phổ biến của các smartphone Android giá rẻ cùng với sự đầu tư mạnh mẽ của các nhà mạng như Viettel cộng với các cơ hội kinh doanh mới xuất hiện ngày càng nhiều tại đây khiến nông thôn sẽ sớm trở thành động lực chính thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường Internet Việt Nam trong thời gian tới.

Vậy các startup công nghệ của Việt Nam đang ở đâu? Nếu bạn nhìn vào tất cả những startup công nghệ mới nhất trong cộng đồng khởi nghiệp hiện nay, từ làm thương mại điện tử cho đến đặt lịch trực tuyến hay game, khách hàng của họ chủ yếu vẫn nằm ở các thành phố lớn. Có 2 lý do để lý giải cho việc này, sức mua của tầng lớp trung lưu ở thành thị hiện nay lớn hơn nhiều người dùng ở các vùng nông thôn và việc khởi nghiệp ở thành thị cũng dễ dàng và tốn ít chi phí hơn.

Tuy vậy, gần đây, những con đường quốc lộ lớn kết nối những vùng nông thôn với các thành phố lớn xuất hiện ngày càng nhiều, và những cơ hội làm ăn cũng theo đó mà nở rộ theo. Khởi nghiệp ở các vùng nông thôn do đó không phải là không có những lợi thế nhất định. Bài viết dưới đây sẽ liệt kê ra 6 lý do tại sao các startup Việt Nam nên tìm hiểu các cơ hội khởi nghiệp ở các vùng nông thôn.

6 lý do nên đầu tư công nghệ thông tin tại các vùng quê Việt Nam

1. Các vùng quê đang thức giấc trước các làn sóng công nghệ một cách nhanh chóng

Như các con số thống kê đã nói ở trên, cư dân mạng của Việt Nam sẽ ngày càng sống ở nông thôn nhiều hơn. Từ năm 2008 đến 2012, số người dùng Internet ở Việt Nam tăng 15%, con số này giảm xuống 13% năm 2013 và sẽ giảm tiếp xuống còn 9% trong năm 2014. Nếu tốc độ tăng trưởng này được giữ nguyên, Việt Nam sẽ có 50 triệu người dùng Internet vào năm 2017. Tốc độ tăng trưởng người dùng ổn định kể trên sẽ là nền tảng để tạo ra những sự chuyển dịch lớn về nội dụng số và truyền thông xã hội. Đây sẽ là một cơ hội tốt với những người đang mong muốn khai thác những cơ hội kinh doanh trên Internet dành cho các vùng nông thôn.

2. Sở hữu lợi thế của người dẫn đầu

Một điều rõ ràng là nếu gần như tất cả các startup công nghệ của Việt Nam hiện tại đều đang nhắm đến cạnh tranh ở thị trường thành thị thì việc đi tìm những cơ hội ở thị trường nông thôn sẽ mang lại cho họ lợi thế của người đi đầu. Và do nhu cầu cũng như thị hiếu của các vùng nông thôn khác xa thành thị, nên nếu bạn đã chiếm lĩnh được thị trường này, bạn sẽ lợi thế cạnh tranh tốt hơn nhiều so với các startup công nghệ đến sau tìm cơ hội ở đây, do họ có thể sẽ thiếu những mối quan hệ, hiểu biết về thị trường hoặc cách thức làm việc đặc thù để có thể đáp ứng được người dùng ở thị trường rất riêng này.

3. Góp phần phát triển kinh tế địa phương

Trong 5 năm vừa qua, kinh tế Việt Nam gặp khủng hoảng nặng nề. Nhưng đến năm nay, 2014, đã có những tín hiệu tích cực nhất định về việc nền kinh tế sẽ sớm hồi phục. Và một điều dễ thấy, các vùng nông thôn sẽ là nơi tạo động lực cho kinh tế phát triển nhiều nhất. Hiện tại 70% lực lượng lao động đang hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp nhưng nông nghiệp mới chỉ đang đóng góp 20% GDP của Việt Nam. Ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn đang được xem như một người khổng lồ đang ngủ, và vẫn còn rất nhiều cơ hội để tạo ra những sáng tạo đột phá trong lĩnh vực này. Một khi người khổng lồ này thức giấc, được cung cấp những công cụ công nghệ để sáng tạo, để kết nối, để học hỏi hay chia sẻ, nó sẽ tạo ra những ảnh hưởng rất lớn tới cơ cấu kinh tế Việt Nam hiện tại.

4. Đã có những tấm gương thành công

Ở thời điểm hiện tại đã có không ít những startup công nghệ đã kiếm được tiền từ các vùng nông thôn. VNG, Lazada, Appota là những ví dụ có thể kể đến. VNG đã từng kiếm được một triệu đô la đầu tiên thông qua việc phát hành game online và bán thẻ cào để người chơi có thể mua bán vật dụng trong game online. Với mô hình kiểu như vậy, VNG có thể kiếm tiền từ người dùng ở khắp Việt Nam.

Lazada, trang thương mại điện tử của Rocket Internet, mặc dù mới gia nhập thị trường Việt Nam vài năm trước, nhưng đến lúc này đã có những thời điểm 30% khách hàng đặt hàng trực tuyến trên trang của họ đến từ các vùng nông thôn. Lý do rất đơn giản, những người tiêu dùng ở các vùng quê cũng rất mong muốn kiếm được những mặt hàng mẫu mã đẹp và giá rẻ, điều mà họ kiếm trên các trang online đơn giản hơn ở quanh khu vực sống của mình.

Trong trường hợp Appota, đây là một nền tảng phân phối ứng dụng, game và nội dung số, thông qua Chợ ứng dụng của mình, nơi mà một số lượng lớn người dùng mobile Việt Nam tìm đến vì không thể download hoặc truy cập được Google Play hoặc App Store của Google. Download và cài đặt ứng dụng một cách dễ dàng cũng là một nhu cầu lớn mà người dùng mobile ở nông thôn gặp phải, do đó họ sử dụng Appota.

Có một điểm dễ thấy là cả ba startup công nghệ trên đều đã giải quyết tốt cho một nhu cầu của người dùng ở các vùng nông thôn. Thế nhưng ở đây vẫn còn rất nhiều vấn đề vẫn còn được bỏ ngỏ và chờ đợi những giải pháp đến từ các startup công nghệ khác.

5. Có rất nhiều ngành công nghiệp ở nông thôn cần tới sự đổi mới sáng tạo

Nông nghiệp, như tôi đã đề cập tới ở bên trên là một trong những ngành đó. Tuy vậy vẫn còn rất nhiều doanh nghiệp và ngành nghề ở khu vực này thiếu những kiến thức về thương hiệu, marketing, kinh doanh, mở rộng quy mô, ứng dụng công nghệ hoặc đổi mới sáng tạo và đang trông chờ vào những con người có những ý tưởng mới để thay đổi tình hình hiện tại. Đặc biệt trong số đó có thể kể đến những ngành truyền thống hoặc mũi nhọn của Việt Nam như dệt may, sản xuất, thương mại, năng lượng, du lịch…

Bên ngoài những ngành, những hoạt động liên quan đến kinh tế kể trên, còn có những lĩnh vực thiếu yếu, quan trọng, ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng triệu người khác như thông tin liên lạc, giáo dục, điện, hoặc đồ dùng thiết yếu khác. Sẽ cần rất nhiều thay đổi mang tính đột phá để nâng cao chất lượng cuộc sống của hơn 60 triệu người đang sống ở các khu vực nông thôn ở Việt Nam hiện nay.

6. Sử dụng những công nghệ đơn giản để nâng cao chất lượng cuộc sống

Nếu bạn là một startup công nghệ nhắm tới thị trường các vùng nông thôn, bạn sẽ phải làm việc với các công nghệ như SMS, với các thiết bị như điện thoại dumbphone, hoặc các điện thoại smartphone rẻ tiền. Tuy vậy đó cũng sẽ là một lợi thế so với các đối thủ khác, vốn không quen việc thiết kế sản phẩm dùng những công nghệ như vậy cho những thiết bị như vậy.

Nếu bạn nhìn sang các nước châu Phi, bạn sẽ thấy rất nhiều các ví dụ rất thành công về việc áp dụng những công nghệ tối đơn giản nhưng có tính ảnh hưởng xã hội lớn lao. Một ví dụ đó là dịch vụ thanh toán mPesa của Kenya, là một kênh thanh toán nơi mà người dân có thể trả tiền nhanh chóng cho các vật dụng và dịch vụ họ cần, do đó tiết kiệm chi phí vận chuyển và thời gian di chuyển hàng ngày rất nhiều để có thể sở hữu được những thực phẩm thiết yếu hàng ngày hay nước sạch. Một dịch vụ sử dụng những công nghệ đơn giản như vậy cũng có thể gây ra ảnh hưởng xã hội to lớn, giúp hàng triệu người dân có thể thoát khỏi nghèo đói.

Tham khảo từ bài viết của tác giả Sơn Trần